Οι μαθητές/τριες του Μουσικού Σχολείου Τρικάλων δημιουργούν κείμενα?

logotypoSchool

Οι μαθητές/τριες του Μουσικού Σχολείου Τρικάλων δημιουργούν κείμενα? στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών-πολιτιστικών προγραμμάτων ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2015-2016: «Από τη σχολική βιβλιοθήκη, στους δρόμους της αρχαιολογίας και της τοπικής ιστορίας: Η περίπτωση των αρχαιολογικών χώρων και των μνημείων του Ζάρκου Τρικάλων» & «Ψηφιακές-εικονικές αναπαρ

αστάσεις Βυζαντινής Κωνσταντινούπολης-Βυζαντινού Πολιτισμού»

H Υπεύθυνη Καθηγήτρια-Συντονίστρια των Καινοτόμων αυτών Πολιτιστικών Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων Ιστορίας και Πολιτισμού:

Ηλιάδη Αμαλία ΠΕ02, φιλόλογος-ιστορικός.

Κείμενα-απόψεις μαθητριών πάνω στα ακόλουθα θέματα:

Ποια, κατά την γνώμη σας, είναι τα σημαντικότερα στοιχεία εθνικής και πολιτιστικής ταυτότητας των Ελλήνων και πώς μπορούν αυτά να συμβάλλουν στην τουριστική ανάπτυξη της χώρας μας;

Οι Έλληνες είναι ένας λαός ο οποίος ξεχωρίζει από τους άλλους σε ολόκληρο τον κόσμο για διάφορους λόγους εθνικούς και πολιτιστικούς οι οποίοι συντελούν την εθνική και πολιτιστική τους ταυτότητα ,τους καθιστούν μοναδικούς. Σε διάφορους τομείς οι Έλληνες ξεχωρίζουν για το ταπεραμέντο και την ??ελληνική?? ιδεολογία που τους διακατέχει. Η ταυτότητα τους είναι κάτι σαν διαβατήριο στις σχέσεις με άλλους πολιτισμούς και επίσης ένα διαχωριστικό φράγμα ανάμεσα στην κουλτούρα και την ιδεολογία των Ελλήνων με άλλους λαούς. Εμποδίζει, θα μπορούσαμε να πούμε, την ανάμειξη με κάποιους άλλους λαούς και την απαλοιφή κάποιων παραδόσεων.

Κάποια από τα χαρακτηριστικά στοιχεία της εθνικής και πολιτιστικής μας ταυτότητας είναι τα εξής: η πολυπολιτισμικότητα της χώρας μας. Μέσα από την πολυπολιτισμικότητα, η οποία είναι ένα μωσαϊκό διαφορετικών πεποιθήσεων, απόψεων, θρησκειών και γενικά συμβίωση ανθρώπων με διακριτές διαφορές, στην χώρα μας γίνεται άρση των προκαταλήψεων και του ρατσισμού. Καλλιεργείται μια σχέση γόνιμης αλληλεπίδρασης αλλά και αρετές, ιδανικά του ανθρώπου όπως ο αλληλοσεβασμός, η αλληλεγγύη, η ισοτιμία και η γενικότερη υποστήριξη του συμπολίτη. Αυτό προβλέπεται από την αρχή του πλουραλισμού, σε μια δημοκρατική κοινωνία. Επίσης στην Ελλάδα λόγω των νεότερων εξελίξεων στο θέμα της μετανάστευσης αλλά και γενικότερα σαν έθνος, οι άνθρωποι είναι περισσότερο διαλλακτικοί , αναγνωρίζονται και σέβονται την διαφορετικότητα.

Όσο αναφορά την πολιτιστική ταυτότητα των ελλήνων, είναι ένα θέμα το οποίο έχει πάρει οικουμενικές προεκτάσεις. Η πολιτιστική μας εικόνα είναι γνωστή για τις γνώσεις μας σε διάφορα θέματα από τα αρχαία χρόνια, τα σημαντικά μνημεία που διατηρούνται στην χώρα μας αλλά και για τον μεγάλο λαϊκό-παραδοσιακό μας πολιτισμό, κάτι διαφορετικό από τις άλλες χώρες, το ελληνικό ταπεραμέντο. Ένα άλλο στοιχείο της πολιτισμικής μας ταυτότητας είναι τα ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν στην χώρα μας και η ανδρεία των Ελλήνων στην αντιμετώπιση τους. Από τα αρχαία χρόνια η Ελλάδα βρισκόταν στο επίκεντρο του πολιτισμού και αυτό πέρασε ανεπιτήδευτα και στον σύγχρονο λαό της, στην πολιτιστική του ταυτότητα. Επιπρόσθετα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης η Ελλάδα είναι σταυροδρόμι λαών. Έτσι με την πάροδο του χρόνου, οι Έλληνες συναντώντας ανθρώπους από άλλους τόπους, με διαφορετικές κουλτούρες, ήθη και έθιμα, απόκτησαν γνώσεις πάσης φύσεως, εξευγενίστηκαν και νέες πολιτιστικές εμπειρίες προστέθηκαν στην πολιτιστική τους ταυτότητα.

Φυσικά, όλα τα παραπάνω, τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά της εθνικής μας ταυτότητας, συμβάλλουν κατά πολύ στην τουριστική ανάπτυξη της χώρας. Δεν είναι μόνο το φυσικό τοπίο με τις καταγάλανες θάλασσες και το εύκρατο κλίμα της Ελλάδας που βοηθούν στην ανάπτυξη του τουρισμού. Τα πρωταρχικά στοιχεία που συμβάλλουν σε αυτό έχουν να κάνουν με τους Έλληνες και τα εθνικά και πολιτιστικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν την ταυτότητα τους. Αρχικά, πιστεύω πως αυτό που ελκύει περισσότερο τους επισκέπτες της Ελλάδας είναι η ζεστή φιλοξενία των Ελλήνων, ο αυθορμητισμός, η καλοσύνη τους και φυσικά το ελληνικό τους ταπεραμέντο, ο τρόπος που χειρίζονται τις καταστάσεις. Δεύτερον δεν έχουν προκαταλήψεις, είναι ανοιχτεί σε άλλες ιδέες, νοοτροπίες, σέβονται τους τουρίστες και την διαφορετικότητα τους. Τέλος, αυτή η ευλαβική και πνευματώδες κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα λόγω της προϊστορίας της αποτελεί σίγουρα πόλο έλξης για τους τουρίστες(μνημεία, μουσεία κ.τλ.)

Συνοψίζοντας, οι Έλληνες ως λαός είναι αναγνωρισμένος στα πέρατα του κόσμου για την ταυτότητα τους, εθνική και πολιτιστική, που χαρακτηρίζεται από στοιχεία που κάθε λαός πρέπει να έχει. Ο ελληνικός λαός πρέπει να δικαιώνει την σημαντική του ιστορία, ελκύοντας πολλούς τουρίστες να δοκιμάσουν κάτι διαφορετικό και μοναδικό ξεφεύγοντας από τα συνηθισμένα και νιώθοντας συναισθηματική αποφόρτιση, αναζωογόνηση και ενθουσιασμό για το μέρος που πατούν και τους ανθρώπους, τους Έλληνες που γνωρίζουν.

Πρεβέντη Αγορίτσα, μαθήτρια γ΄3 Μουσικού Γυμνασίου Τρικάλων

«Να διατυπώσετε τις απόψεις, τις ιδέες, τις προτάσεις και τις αντιλήψεις σας για τη σημασία του μαθήματος της ιστορίας και της επιστήμης της αρχαιολογίας στη ζωή σας, ως μαθητών και ως ανθρώπων».

Από αρχαιοτάτων χρόνων, ο άνθρωπος ερευνούσε πυρετωδώς το ομιχλώδες παρελθόν του, ανέσκαπτε, με περίσσια αφοσίωση, τις, βαθιά θαμμένες στο χώμα, ρίζες του και ανέκαθεν, ένοιωθε την ασίγαστη ανάγκη του για γνώση, να αναδύεται στητή εκ των έσω, αποφασισμένη για ολική κυριαρχία. Ο άνθρωπος και η αξιοζήλευτη δύναμή του έφεραν στην επιφάνεια πόλεις αρχαίες και αφανισμένους, κάποτε λαμπρούς, πολιτισμούς, ολάκερους, πάλι στο φως. Άλλοτε, καταστράφηκαν πλούσια ιερά και υποκρύφτηκαν περγαμηνές, οικίες σπουδαίων λόγων και γραμμάτων, πάντοτε από τα ίδια, τούτα, τα χέρια τα ανθρώπινα. Δυστυχώς, πληροφορίες διαγράφηκαν από το χάρτη, είτε διαστρεβλώθηκαν, χαράσσοντας, τηρώντας ορισμένη αναίδεια ενδεχομένως, πορεία κοινή, καθολικά διαδεδομένη. Ωστόσο, συνταρακτικές ανακαλύψεις και ευρήματα σπάνια και εξαίσια εξυψώθηκαν και τιμήθηκαν ανά τους αιώνες, τονίζοντας, αισθητά, την υπεροχή του ανθρωπίνου γένους. Όμοια βασική γραμμή των προαναφερθέντων, η ιστορία και η επιστήμη της.

Εξαρχής των μαθητικών μας χρόνων, ερχόμαστε αντιμέτωποι με σοφά διδάγματα παλαιών μύθων και αναλυτικές περιγραφές γεγονότων των περασμένων καιρών. Ακολουθούμε σχηματικά μια σπειροειδή φορά, αποτελούμενη από παρόμοια, επαναλαμβανόμενα κομμάτια -κάθε επανάληψη πιο εμπλουτισμένα- μέχρι συνειδητοποιήσεως της ουσιαστικής χρησιμότητας του αντικειμένου. Μέσω συστηματικής και εμπεριστατωμένης μελέτης της ιστορίας, μας δίνεται ίσως το αγαθότερο εφόδιο και προνόμιο, αυτό του παραδειγματισμού. Βάσει των κεκτημένων γνώσεών μας, έχουμε τη δυνατότητα να αποφύγουμε λάθη του παρελθόντος, τα οποία γράφτηκαν ως μελανά σημεία διαφόρων εποχών, αλλά και να βαδίσουμε μιμητικά σε συμπαγή χνάρια προηγουμένων, με στόχο την εξέλιξη και την ολοκλήρωση ενός ημιτελούς, είτε αδόξως λήξαντος έργου. Αρκεί μονάχα να επιδείξουμε την πρέπουσα σοβαρότητα όσον αφορά στο εν λόγω θέμα, προσέχοντας τη στάση μας και δίνοντας έμφαση σε αντιστοιχίες και συμπτώσεις.

Ο Αριστοτέλης, μιλώντας περί της έμφυτης τάσης του ανθρώπου για γνώση, διατυπώνει την εξής φράση: «Πάντες άνθρωποι του ειδέναι ορέγονται φύσει». (Όλοι οι άνθρωποι από τη φύση τους επιθυμούν τη γνώση). Ο θεμέλιος λίθος και η ώθηση η οποία έχει ως κατάληξη την ενασχόλησή μας με τον κλάδο της ιστορίας, όπως ανέφερα και στην εισαγωγική παράγραφο, είναι αυτή η συγκεκριμένη διάθεση. Αφιερωνόμαστε με ασυνήθιστο ζήλο σε θέματα όπως ο χώρος και ο τρόπος προελεύσεώς μας, οι ξεχασμένες νοοτροπίες προγόνων και μη, κατάλοιπα λαών και ο «επηρεαστικός» τους ρόλος σε μεταγενέστερους πολιτισμούς κ.ο.κ. Οργανώνουμε κέντρα ερευνών, επιστρατεύουμε ειδικούς, ιστορικούς και αρχαιολόγους, γλωσσολόγους, καθώς και πληθώρα ατόμων σχετικών επαγγελμάτων και ειδικεύσεων, με σκοπό την πραγμάτωση ενός σχεδίου, μιας ανασκαφής παραδείγματος χάρη. Οι σχέσεις μεταξύ ιστορίας και αρχαιολογίας είναι αλληλένδετες, εξαρτώνται η μια από την άλλη και συντελούν αμφότερες στην απόκτηση του πολυπόθητου πατήματος στο άγνωστο. Πατήματος κατακτητικού. Σε ευρύ φάσμα, το εγχείρημα αυτό, δεν παύει ποτέ να αποτελεί πηγή εμπνεύσεως για ανθρώπους της τέχνης και των γραμμάτων, ενόσω παιδεύει το σύνολο της κοινωνίας διαμέσου μοναδικών αυστηρών αποχρώσεων.

Η σημασία της ιστορίας σε συνδυασμό με την αρχαιολογία και τις λοιπές επιστήμες, όπως συμπεραίνουμε είναι πολυποίκιλη και βαρυσήμαντη. Εάν αμφισβητείται, είτε αγνοείται η αξία της, ας αναμένουμε σφοδρά πλήγματα, νέα στο μέλλον, καθοριστικά σε ζητήματα ηθικής, πρακτικά και θεωρητικά, πολιτικής, στρατηγικής αλλά και σε πιο διευρυμένο πλαίσιο, σε οτιδήποτε έχει να κάνει με τη λειτουργικότητα της κοινωνικής μας πραγματικότητας.

Αλίκη Φλιούκα, Α΄2 Μουσικού Λυκείου Τρικάλων

 

Η ιστορία στη ζωή μας ως μαθητών κατέχει μια συγκεκριμένη και πολύ διαφορετική θέση από αυτή που κατέχει ως ανθρώπων. Γενικά, η ιστορία σαν μάθημα, αποτελεί πηγή δυσαρέσκειας για εμάς τους μαθητές καθώς την βλέπουμε κυρίως επιφανειακά, δηλαδή σαν μια «χρονογράφηση» γεγονότων και κυρίως μαχών που συνέβησαν. Η ιστορία ως μάθημα περιλαμβάνει μια σειρά από διαδοχικές ημερομηνίες, τοποθεσίες και ονομασίες σπουδαίων αρχηγών και στρατηγών που διακρίθηκαν. Εμείς πρέπει να αποστηθίσουμε τα περισσότερα από τα στοιχεία έτσι ώστε να επιδιώκουμε υψηλή βαθμολογία αλλά και να είμαστε σε θέση να παρακολουθήσουμε τη συνέχεια του μαθήματος.

Βέβαια, όπως ειπώθηκε, αν παρατηρήσουμε αυτή τη «χρονογράφηση» από μια άλλη οπτική γωνία, δηλαδή αυτή του ανθρώπου, συνειδητοποιούμε ότι ξαφνικά προκύπτει ένα διαφορετικό ενδιαφέρον και αποκτά άλλη θέση στη ζωή μας. Η ιστορία αποτελεί ένα «εργαλείο» που κάθε λαός πρέπει όχι μόνο να έχει, αλλά και να γνωρίζει. Μέσω αυτού του «εργαλείου» μαθαίνουμε για τη ζωή, τις συνήθειες, τα χαρακτηριστικά των προγόνων μας μέχρι και χιλιάδες χρόνια πίσω. Παρακολουθούμε την ανάπτυξη, την πρόοδο αλλά και την ύφεση των πολιτισμών και έτσι μπορούμε να αποστασιοποιηθούμε και να τους συγκρίνουμε. Παρακολουθούμε την εξέλιξη του ανθρώπου ή των ζώων και των φυτών ανάλογα με τον κάθε κλάδο της.

Σχετικά εύλογο είναι το ότι όλα αυτά γίνονται πιστευτά και αποδεικνύονται μέσω της αρχαιολογίας από όπου προκύπτουν διάφορα ευρήματα αλλά και πηγές, και η οποία συνδέεται άμεσα με την ιστορία. Συνεπώς, είναι πολύ πιθανό να αγνοούσαμε πολλά σημαντικά και ουσιώδη στοιχεία για την ιστορία αν δεν υπήρχε η αρχαιολογία. Πρέπει επίσης να επισημάνουμε, ότι χωρίς την παρουσία πηγών δεν θα είχαμε αμερόληπτη και αξιόπιστη εποπτεία των γεγονότων, καθώς ακόμα δεν θα μπορούσαμε να τα πιστοποιήσουμε και να τα εγκυροποιήσουμε. Έτσι απλά μπορούμε να κατανοήσουμε τη σημασία και τη σπουδαιότητα της ύπαρξης της αρχαιολογίας, αυτής της συμπληρωματικής ενίοτε επιστήμης.

Ακόμα, η ιστορία μας δείχνει την εξέλιξή μας όχι μόνο ως όντα αλλά και ως προσωπικότητες. Μαθαίνουμε τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις που υπήρχαν ή που υπάρχουν ακόμη και σήμερα αλλά και πως οι άνθρωποι αγωνίστηκαν για να τις εξαλείψουν. Επίσης, η ιστορία αποτρέπει μια λανθασμένη επιλογή που προηγήθηκε και μας υποδείχνει αμυδρά την κατάλληλη και εύστοχη. Παρότι η ιστορία μας προσφέρει εύρος πολύτιμων πληροφοριών, η αρχαιολογία φαντάζει πιο όμορφη στα μάτια μας, μέσω των μουσείων, που μας προσφέρουν πλήθος ανεκτίμητων ευρημάτων. Χωρίς η μια σκέψη να αναιρεί την άλλη η ιστορία κατέχει πάντα εξέχουσα θέση στη ζωή μας διότι διαφορετικά θα σταματήσει η πρόοδός μας καθώς και η εξέλιξη και η διαμόρφωση των προσωπικοτήτων μας.

Σάρρη Διονυσία, Α΄2 Μουσικού Λυκείου Τρικάλων

 

Τι να έρχεται άραγε στο μυαλό του μέσου ανθρώπου στο άκουσμα της λέξης «πολιτισμός»; Η αλήθεια είναι πώς πρόκειται για μια έννοια που μας περιβάλλει, μας καθορίζει και μας ξεχωρίζει ως ζωντανές οντότητες πιο πολύ από κάθε άλλη. Με άλλα λόγια, ο πολιτισμός σε σχέση με την ανθρώπινη ζωή θα μπορούσε να παρομοιαστεί με τις ρίζες και τον κορμό ενός δέντρου: το ένα δεν δύναται να υπάρξει δίχως το άλλο.

Κάνοντας μια μικρή αναδρομή στο παρελθόν και σκαλίζοντας λιγάκι την ετυμολογία της, θα διαπιστώσουμε πως η λέξη «πολιτισμός» προέρχεται από το ουσιαστικό της Αρχαίας Ελληνικής «πόλις», δηλαδή την κοινωνική και πολιτική οργάνωση κάθε περιοχής της γενέτειρας του πολιτισμού, Ελλάδας. Αυτό και μόνο είναι υπεραρκετό για να αποδείξει πως ο πολιτισμός είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την ανθρώπινη ζωή. Όταν μιλάμε για τον πολιτισμό ενός έθνους, μιλάμε για πολλά πράγματα συγχρόνως. Κάνουμε λόγο για την ιστορία του και όσα αυτή περιλαμβάνει, δηλαδή τα διασωθέντα γραπτά κείμενα, τις παραδόσεις του, τα ήθη και τα έθιμά του, και την κάθε μορφής τέχνης του. Σε αυτά έρχονται να προστεθούν η γλώσσα και φυσικά η θρησκεία, ως τομείς του πολιτισμού που συγκροτούν και ενώνουν κάθε έθνος.

Έχοντας λοιπόν κατά νου έναν ορισμό του πολιτισμού -αν μπορεί να συμπυκνωθεί σε λίγα λόγια το μεγαλείο που εμπεριέχει- , γνωρίζοντας εν πάσει περιπτώσει τί αποτελεί πολιτισμό, ας αφήσουμε κατά μέρος την θεωρία και ας περάσουμε στην πράξη. Πιο συγκεκριμένα, ας γυρίσουμε στην εποχή μας, στη θέση μας ο καθένας και ας σκεφτούμε για λίγο. Ο σημερινός άνθρωπος θεωρείται σοφός, γνώστης προχωρημένων επιστημών και υποστηρικτής αντιλήψεων που οι πρόγονοί μας δεν θα μπορούσαν ούτε να φανταστούν. Πάνω απ? όλα όμως ο σύγχρονος άνθρωπος χαρακτηρίζεται «πολιτισμένος».

Έχοντας οικειοποιηθεί αυτόν τον τίτλο, ο πολίτης τον θεωρεί αυτονόητο, παίρνοντας την σημασία του πολιτισμού «τοις μετρητοίς». Τα πράγματα όμως δεν είναι ακριβώς έτσι. Υπάρχει μια πλευρά του πολιτισμού η οποία ολοκληρώνει τη σημασία του στη ζωή των ανθρώπων, μα δυστυχώς αγνοείται από μερίδα ανθρώπων. Αυτή η πλευρά δεν είναι άλλη από την εκδήλωση του πολιτισμού ως ανθρώπινη συμπεριφορά. Τώρα πια, το να αφομοιώνει κανείς τον πολιτισμό στην καθημερινή του ζωή είναι τόσο σπάνιο, ώστε πολλές φορές πια το επίθετο «πολιτισμένος» χρησιμοποιείται για φιλοφρόνηση.

Συνεπώς, ο πολιτισμός δεν ζει μόνο εντός των τειχών ενός μουσείου ή στις σελίδες των ιστορικών συγγραμμάτων. Ο πολιτισμός φωλιάζει επίσης μέσα στο πιο πολύτιμο «πολυεργαλείο» που θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει το ανθρώπινο μυαλό. Ο πολιτισμός επηρεάζει τη νοοτροπία του καθενός χωριστά, αλλά και συνολικά την κοινωνία. Ο τρόπος σκέψης με τη σειρά του καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητα, ακόμα και τις επαγγελματικές ενασχολήσεις κάποιου. Ύστερα από όλα αυτά, είναι πια ξεκάθαρο: Ο πολιτισμός είναι τρόπος ζωής.

Αν και την έννοια του πολιτισμού μπορεί ο καθένας να τη συλλάβει διαφορετικά, όλοι έχουν την ευκαιρία και την υποχρέωση να νιώθουν τη σημασία και την επιρροή του στη ζωή τους και να την εκδηλώνουν με όποιον τρόπο μπορούν. Γιατί όπως είπε ο Βρετανός ιστορικός Arnold Toynbee, «Ο πολιτισμός είναι μια κίνηση, όχι μια κατάσταση. Είναι ένα ταξίδι όχι ένα λιμάνι».

Φατλέ Δέσποινα, Γ΄3 Μουσικού Γυμνασίου Τρικάλων